بیماری کلیه: علت‌ها، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری

مقدمه:
بیماری مزمن کلیوی شامل شرایطی است که به کلیه‌های شما آسیب می‌رساند و با فیلتر کردن مواد زائد از خون، توانایی آن‌ها در حفظ سلامتی شما را کاهش می‌دهد. اگر بیماری کلیوی تشدید شود، مواد زائد می توانند در خون شما به سطح بالایی برسند و باعث ایجاد احساس بیماری در شما شوند. ممکن است عوارضی مانند:

• فشار خون بالا
• کم خونی (تعداد کم خون)
• استخوان های ضعیف
• سلامت تغذیه ضعیف
• آسیب عصبی

بیماری کلیوی همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را افزایش می دهد. این مشکلات ممکن است به آرامی در مدت زمان طولانی رخ دهند. تشخیص زودهنگام و درمان اغلب می تواند از بدتر شدن بیماری مزمن کلیوی جلوگیری کند. هنگامی که بیماری کلیوی پیشرفت می کند، ممکن است در نهایت منجر به نارسایی کلیه شود که برای حفظ زندگی نیاز به دیالیز یا پیوند کلیه دارد. در این مقاله، به بررسی علت‌ها، علائم، روش‌های تشخیص، روش‌های درمان و اهمیت پیشگیری از بیماری‌های کلیه خواهیم پرداخت.

در رابطه با آزمایش کلیه بیشتر بخوانید.

حقایق بیماری کلیوی

تشخیص زودهنگام بیماری های کلیوی می تواند به جلوگیری از پیشرفت بیماری کلیوی به نارسایی کلیه کمک کند.

بیماری قلبی علت اصلی مرگ همه افراد مبتلا به CKD است. در رابطه با آزمایش تشخیص بیماری های قلبی بیشتر بخوانید.

علل اصلی بیماری مزمن کلیه چیست؟

دیابت و فشار خون بالا یا فشار خون بالا مسئول دو سوم موارد بیماری مزمن کلیوی هستند.

• دیابت: دیابت زمانی رخ می دهد که قند خون شما بیش از حد بالا بماند. با گذشت زمان، قند خون کنترل نشده می تواند به بسیاری از اندام های بدن از جمله کلیه ها و قلب و عروق خونی، اعصاب و چشم ها آسیب برساند.
• فشار خون بالا: فشار خون بالا زمانی رخ می دهد که فشار خون شما در برابر دیواره رگ های خونی شما افزایش می یابد. اگر فشار خون بالا کنترل نشود یا به خوبی کنترل نشود، می تواند عامل اصلی حملات قلبی، سکته مغزی و بیماری مزمن کلیوی باشد. همچنین بیماری مزمن کلیه می تواند باعث فشار خون بالا شود.
• بیماری‌های التهابی: التهاب‌های مزمن مانند نفروپاتی نقرسی و پیلونفریتیس می‌توانند به آسیب کلیه‌ها منجر شوند.
• عوامل ژنتیکی: ژنتیک و تاریخچه خانوادگی نقش مهمی در ابتلا به بیماری‌های کلیه دارد.

علت‌های بیماری کلیه

بیماری‌های کلیه می‌توانند از انواع مختلف علل ناشی شوند. عوامل مهم عبارتند از:

بیماری‌های التهابی: التهاب‌های مزمن مانند نفروپاتی نقرسی و پیلونفریتیس می‌توانند به آسیب کلیه‌ها منجر شوند.

فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند به طور طولانی آسیب به عروق کلیه و بافت‌های حساس آنها وارد کند.

دیابت: بیماران دیابتی در خطر بیشتری از ابتلا به بیماری‌های کلیه قرار دارند که ممکن است به دیابت نوع 1 یا 2 مرتبط باشد.

عوامل ژنتیکی: ژنتیک و تاریخچه خانوادگی نقش مهمی در ابتلا به بیماری‌های کلیه دارد.

علائم بیماری کلیه

علائم بیماری کلیه ممکن است در مراحل ابتدایی غیر واضح باشند، اما با گذشت زمان و تشدید بیماری به صورت آشکارتر ظاهر می‌شوند. برخی از علائم شایع عبارتند از:

• خستگی و ضعف: افراد مبتلا به بیماری‌های کلیه معمولاً احساس خستگی و ضعف دائمی می‌کنند.
• تورم: تورم در مناطق مختلف بدن، به ویژه دور چشم‌ها و پاها، نشانه مشکلات کلیه می‌باشد.
• عوارض ادراری: تغییرات در فراهمی ادرار، تغییرات رنگ ادرار و حتی خون در ادرار ممکن است به نشانه بیماری کلیه باشد.
• فشار خون بالا: افرادی که دارای بیماری کلیه هستند، ممکن است دچار افزایش فشار خون شوند.

سایر شرایطی که بر کلیه تأثیر می گذارد چیست؟

چند شرایط یا شرایط دیگر وجود دارد که می تواند باعث بیماری کلیوی شود.

• گلومرولونفریت: گلومرولونفریت گروهی از بیماری هاست که باعث التهاب و آسیب به واحدهای فیلتر کننده کلیه می شود. این اختلالات سومین نوع شایع بیماری کلیوی هستند.
• بیماری های ارثی: بیماری کلیه پلی کیستیک یا PKD یک بیماری ارثی شایع است که باعث ایجاد کیست های بزرگ در کلیه ها و آسیب به بافت اطراف می شود.
• ناهنجاری های کلیه و مجاری ادراری قبل از تولد: ناهنجاری هایی که با رشد نوزاد در رحم مادر رخ می دهد. به عنوان مثال، باریک شدن ممکن است رخ دهد که از خروج طبیعی ادرار جلوگیری می کند و باعث می شود که ادرار به سمت کلیه برگردد. این باعث عفونت می شود و ممکن است به کلیه ها آسیب برساند.
• بیماری های خودایمنی: زمانی که سیستم دفاعی بدن، یعنی سیستم ایمنی، بر ضد بدن می چرخد، به آن بیماری خود ایمنی می گویند. نفریت لوپوس یکی از این بیماری های خودایمنی است که منجر به التهاب (تورم یا زخم) عروق خونی کوچکی می شود که مواد زائد را در کلیه شما فیلتر می کنند.
• علل دیگر: انسدادهای ناشی از سنگ کلیه یا تومور می تواند باعث آسیب کلیه شود. بزرگ شدن غده پروستات در مردان یا عفونت های مکرر ادرار نیز می تواند باعث آسیب کلیه شود.

روش‌های تشخیص بیماری کلیه

تشخیص بیماری‌های کلیه با استفاده از مجموعه‌ای از روش‌های تشخیصی صورت می‌گیرد. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

آزمایش ادرار و خون: آزمایش‌های ادرار و خون می‌توانند نشان‌دهنده وضعیت کلیه‌ها باشند، از جمله سطح کراتینین و فیلتراسیون گلومرولار.

تصویربرداری: روش‌هایی مانند اسکن آلتراسونوگرافی و توموگرافی کامپیوتری برای تصویربرداری از کلیه‌ها استفاده می‌شوند.

بیوپسی کلیه: در برخی موارد، انجام بیوپسی کلیه برای تشخیص دقیق تر و نقشه‌برداری بیماری‌های کلیه مورد نیاز است.

روش‌های درمان بیماری کلیه

روش‌های درمان بیماری‌های کلیه بستگی به نوع و شدت بیماری دارد. برخی از روش‌های درمانی به شرح زیر است:

تغییرات در رژیم غذایی: در بیماری‌های کلیه مانند نفروپاتی نقرسی، تغییرات در رژیم غذایی می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.

داروها: در برخی موارد، داروها برای کنترل علائم و تسکین عوارض بیماری‌های کلیه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

دیالیز: افرادی که به بیماری کلیه مزمن دچار شده‌اند، ممکن است به دیالیز نیاز داشته باشند تا عملکرد کلیه تخلیه شده و زنده‌مانده شود.

پیوند کلیه: در بیماری‌های پیشرفته که تاثیر بزرگی بر کلیه‌ها دارند، پیوند کلیه ممکن است انجام شود.

پیشگیری از بیماری کلیه

پیشگیری از بیماری‌های کلیه اهمیت ویژه‌ای دارد و می‌تواند با رعایت تغییرات در سبک زندگی و نکات بهداشتی انجام شود. برخی از اقدامات پیشگیری عبارتند از:

مراقبت از فشار خون: کنترل فشار خون به‌طور مداوم می‌تواند از بروز بیماری‌های کلیه جلوگیری کند.

مدیریت دیابت: بیماران دیابتی باید به‌صورت دقیق داروها و رژیم‌های غذایی خود را مدیریت کنند تا خطر ابتلا به بیماری‌های کلیه را کاهش دهند.

مصرف آب: مصرف کافی آب به عنوان یک عامل مهم در پیشگیری از بیماری‌های کلیه مطرح است.

استفاده از داروها با دقت: استفاده از داروها به‌طور صحیح و تحت نظر پزشک ممکن است از بروز عوارض کلیه جلوگیری کند.

نتیجه‌گیری:
بیماری‌های کلیه به‌عنوان مسائل جدی در حوزه پزشکی مورد توجه قرار گرفته‌اند. شناخت علل، علائم، روش‌های تشخیص، درمان و پیشگیری از این بیماری‌ها اهمیت بسیاری دارد تا افراد بتوانند در طول زمان سلامت کلیه‌های خود را حفظ کنند و از عوارض جدی جلوگیری کنند. همچنین، تشخیص زودرس و مداوم و مشاوره با پزشک تخصصی در موارد مشکوک به بیماری کلیه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.