شرایط نمونه گیری آزمایش های مختلف و نحوه آمادگی قبل آنها
فن آوری های امروزی امکان آزمایش بر روی طیف گسترده ای از نمونه های جمع آوری شده از بدن انسان را فراهم می کند. بیشتر اوقات، تنها چیزی که لازم است نمونه خون است. با این حال، نمونه هایی از ادرار، بزاق، خلط، مدفوع، مایع منی و سایر مایعات و بافت های بدن نیز قابل آزمایش هستند.
برخی از آزمایش ها را می توان بر روی بیش از یک نوع نمونه انجام داد. به عنوان مثال، آزمایش گلوکز را می توان بر روی هر دو نمونه خون و ادرار انجام داد. با این حال، نمونه مورد استفاده برای آزمایش اغلب با هدف آزمایش خاص تعیین می شود:
آزمایش قند خون برای کمک به تشخیص دیابت و نظارت بر سطح گلوکز خون در بیماران دیابتی استفاده می شود، در حالی که گلوکز ادرار یکی از موادی است که هنگام انجام آزمایش ادرار آزمایش می شود. مانند زمانی که مشکوک به عفونت ادراری یا اختلال کلیوی است. گاهی اوقات گزینههایی برای نوع نمونه وجود دارد، مانند آزمایش آنتیبادی HIV (آزمایشهای غربالگری خون، ادرار و مایعات دهانی)، و در شرایط دیگر، یک نوع نمونه خاص مورد نیاز است.
نمونه ها به طور طبیعی از بدن حذف می شوند
برخی از نمونهها مانند ادرار، مدفوع و خلط را میتوان جمعآوری کرد زیرا بدن به طور طبیعی آنها را از بین میبرد، در حالی که منی میتواند توسط بیمار جمعآوری شود. جمع آوری برخی از نمونه ها از کودکان خردسال یا بیماران با محدودیت های فیزیکی ممکن است نیاز به کمک داشته باشد. معمولاً جمعآوری این نمونهها بدون درد است، اما بهدست آوردن آنها گاهی اوقات میتواند ناخوشایند باشد، زیرا شامل حذف مواد زائد بدن میشود و اعضای بدن و عملکردهایی را که افراد ترجیح میدهند خصوصی نگه دارند، در بر میگیرد.
گاهی اوقات این نوع نمونه ها را می توان در خانه جمع آوری کرد و به مطب یا مرکز پزشکی آورد، اما ممکن است در یک مرکز پزشکی مانند مطب پزشک، کلینیک، مرکز خدمات بیماران آزمایشگاهی یا بیمارستان نیز جمع آوری شود. این امکانات معمولاً به گونه ای طراحی می شوند که دست زدن به نمونه توسط بیمار و خجالت را به حداقل برسانند. ممکن است دستورالعملهای چاپی در مورد نحوه تهیه نمونه ادرار یا مدفوع را بیابید تا مجبور نباشید به پرستاری که صریحاً به شما میگوید چگونه یک نمونه ادرار یا مدفوع را به دست آورید گوش دهید. اگر به این مسائل حساس هستید و میخواهید یک ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی یا مرکز آزمایشی را انتخاب کنید که چنین گزینههایی را ارائه میدهد، میتوانید در مورد روشها، طرحبندی آنها و اقدامات انجام شده توسط کارکنان برای اطمینان از حفظ حریم خصوصی و راحتی بیمار سؤال کنید.
در ادامه مثال از انواع نمونههایی که معمولاً توسط بیمار جمعآوری میشوند، آورده شده است. بسیار مهم است که تمام دستورالعمل های جمع آوری نمونه به دقت دنبال شود. قبل از جمع آوری نمونه، مطمئن شوید که دستورالعمل ها را درک کرده اید.
نمونههایی که معمولا توسط بیمار جمعآوری میشوند
بیماران مرد در یک ظرف نمونه انزال می کنند و از روان کننده ها، کاندوم یا هر ماده بالقوه آلوده دیگری اجتناب می کنند. معمولاً مردان باید حداقل 2 روز قبل اما کمتر از 7 روز قبل از جمع آوری نمونه از انزال خودداری کنند. نمونه را نباید در یخچال نگهداری کرد بلکه با قرار دادن ظرف در یک جیب و تحویل آن به آزمایشگاه در مدت 60 دقیقه تا حد امکان به دمای بدن نزدیک شد.
اکثر نمونه های ادرار با ادرار کردن بیمار در ظرف یا ظرف جمع آوری می شوند. برای جلوگیری از آلوده شدن نمونه به مواد خارج از دستگاه ادراری، به بیماران دستورالعمل هایی در مورد نحوه تمیز کردن ناحیه تناسلی و تخلیه مقداری ادرار قبل از جمع آوری نمونه در ظرف داده می شود. (اگر نیاز به کاتتر ادراری باشد، معمولاً یک پزشک مسئول قرار دادن آن است.) جمع آوری نمونه ادرار ناخوشایند است اما به خودی خود ناراحت کننده نیست (اما عفونت می تواند احساس سوزش در هنگام ادرار ایجاد کند.). برای آزمایشهای خاص، نمونههای ادرار 24 ساعته در خانه جمعآوری میشوند و در طول فرآیند جمعآوری باید در یخچال نگهداری شوند. به یاد داشته باشید که پس از جمع آوری نمونه، دست ها را به خوبی بشویید.
این ترکیبی از بزاق و ترانسودات مخاطی دهان (مواد عبور از مخاط باکال از مویرگ ها) است که از دهان نیز جمع آوری می شود. به عنوان مثال، آزمایش سریع HIV از مایع خوراکی استفاده می کند. بیمار نمونه را با استفاده از یک دستگاه مخصوص برای کشیدن سواب اطراف لثه خارجی خود جمع آوری می کند.
این نوع نمونه ممکن است با استفاده از یک روش تحریک عرق مخصوص جمع آوری شود که بدون درد است و به عرق اجازه می دهد تا در یک سیم پیچ پلاستیکی از لوله یا روی یک تکه گاز یا کاغذ صافی جمع آوری شود. سپس از نظر مقدار کلرید موجود در عرق آنالیز می شود. سطوح بالای کلرید تشخیص فیبروز کیستیک را نشان می دهد.
نمونه هایی که به راحتی به دست می آیند
برخی از نمونه ها به سادگی با کشیدن یک سواب روی ناحیه آسیب دیده جمع آوری می شوند. این روشها را میتوان در کلینیک، مطب پزشک یا کنار تخت بیمارستان انجام داد. نمونه ممکن است برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه فرستاده شود (اگرچه چند آزمایش می تواند نتایج در مطب را تنها در چند دقیقه ارائه دهد). به عنوان مثال کشت گلو، بینی، واژینال و زخم سطحی از این طریق به دست می آید. این روشها، اگرچه گاهی اوقات ممکن است ناراحتکننده باشند، عموماً سریع، نسبتاً بدون درد هستند و هیچ عارضهای ندارند.
نمونه با اجرای یک سواب بر روی ناحیه مورد نظر جمع آوری شده و برای آزمایش، مانند کشت، پردازش می شود. مردم معمولاً به سواب زدن گلوی خود با یک رفلکس لحظه ای «گگ» پاسخ می دهند. اگر گلو درد دارد، جمعآوری نمونه، هرچند مختصر، میتواند ناراحتکننده باشد. به طور مشابه، سواب بینی ممکن است کمی ناراحت کننده باشد زیرا سواب وارد بینی می شود و به مناطقی در داخل بینی می رسد که معمولاً هرگز لمس نمی شوند. سعی کنید به یاد داشته باشید که این ناراحتی موقتی است و از پزشک خود بپرسید که آیا راههایی برای به حداقل رساندن دردهای ناشی از آن وجود دارد.
- مو (مثلاً برای آزمایش نیکوتین/کوتینین، آزمایش فلزات سنگین، آزمایش قارچ، و آزمایش مواد مخدر)
- ناخن انگشت (به عنوان مثال برای آزمایش فلزات سنگین و آزمایش قارچ)
نمونه از داخل بدن
برخی از نمونه ها را می توان تنها با شکستن پوشش های محافظ بدن (به عنوان مثال، پوست) به دست آورد. نمونههای خون در روشهای کم تهاجمی که توسط پزشکان، پرستاران یا پرسنل پزشکی آموزش دیده انجام میشود، به دست میآیند. جمعآوری نمونههای بافتی فرآیند پیچیدهتری است و ممکن است برای تهیه نمونه نیاز به بیحسی موضعی داشته باشد.
به دلیل ماهیت این تکنیک های مجموعه، ممکن است کمی درد یا ناراحتی ایجاد شود. دانستن اینکه این روش شامل چه چیزی می شود ممکن است به کاهش اضطراب در هنگام انجام این نوع از نمونه برداری ها کمک کند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، به مقاله مقابله با درد، ناراحتی و اضطراب امتحان مراجعه کنید.
نمونههای خون را میتوان از رگهای خونی (مویرگها، سیاهرگها و گاهی اوقات شریانها) توسط فلبوتومیستهای آموزش دیده یا پرسنل پزشکی جمعآوری کرد. نمونه با سوراخ سوزنی به دست می آید و با مکش از طریق سوزن به یک لوله جمع آوری مخصوص خارج می شود. برخی از نمونهها را میتوان با سوراخ کردن انگشت به دست آورد که یک قطره خون تولید میکند، مانند نمونهای که برای آزمایش گلوکز استفاده میشود. این عمل معمولاً فقط چند دقیقه طول میکشد و معمولاً زمانی که سوزن وارد میشود یا در اثر سوراخ شدن لانست، کمی درد دارد. برای اطلاعات بیشتر به نکاتی در مورد آزمایش خون مراجعه کنید.
نمونههایی از بافت ممکن است از چندین محل مختلف بدن مانند سینه، ریه، غدد لنفاوی یا پوست گرفته شود. بسته به محل و درجه تهاجمی، ممکن است مقداری درد یا ناراحتی ایجاد شود. زمان لازم برای انجام این روش و بهبود نیز می تواند بسیار متفاوت باشد. این روش ها توسط ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی که آموزش های تخصصی دیده اند انجام می شود. بیوپسی بافت را می توان با استفاده از روش هایی مانند:
- بیوپسی سوزنی – یک سوزن در محل وارد می شود و سلول ها و/یا مایع با استفاده از سرنگ خارج می شوند. ممکن است یک نیشگون گرفتن جزئی در محل وارد کردن سوزن احساس شود. معمولاً نیازی به زمان بهبودی نیست و ممکن است ناراحتی جزئی پس از آن احساس شود.
- بیوپسی اکسیزیونال – یک روش جراحی جزئی است که در آن یک برش ایجاد می شود و بخشی یا تمام بافت از محل بریده می شود. بیوپسی بسته روشی است که در آن یک برش کوچک ایجاد میشود و ابزاری برای کمک به هدایت جراح به محل مناسب برای گرفتن نمونه وارد میشود. این بیوپسی ها معمولا در اتاق عمل بیمارستان انجام می شود. بسته به روش از بی حسی موضعی یا عمومی استفاده می شود، بنابراین بیمار راحت می ماند. اگر از بیهوشی عمومی استفاده شود، بهبودی ممکن است یک تا چند ساعت طول بکشد.
نمونهای از مایع مغزی نخاعی با پونکسیون کمری به دست میآید که اغلب به آن ضربه نخاعی میگویند. این یک روش خاص اما نسبتا معمول است. این عمل در حالی انجام می شود که فرد در حالت خمیده، جنینی یا گاهی در حالت نشسته به پهلو دراز کشیده است. پشت با یک ضد عفونی کننده تمیز می شود و یک بی حس کننده موضعی به زیر پوست تزریق می شود. یک سوزن مخصوص از طریق پوست، بین دو مهره و به کانال نخاع وارد می شود. پزشک مقدار کمی CSF را در چندین ویال استریل جمع آوری می کند. سوزن بیرون کشیده می شود و یک پانسمان استریل و فشار به محل سوراخ وارد می شود. سپس از بیمار خواسته می شود که برای جلوگیری از سردرد ستون فقرات احتمالی پس از آزمایش، به مدت یک یا چند ساعت در وضعیت صاف و بدون بلند کردن سر خود دراز بکشد. عمل پونکسیون کمری معمولا کمتر از نیم ساعت طول می کشد. سطح ناراحتی می تواند بسیار متفاوت باشد. رایج ترین احساس، احساس فشار هنگام وارد کردن سوزن است. اگر سردرد یا هر گونه احساس غیرطبیعی مانند درد، بی حسی، یا گزگز در پاهای خود یا درد در محل سوراخ را تجربه کردید، به پزشک خود اطلاع دهید.
نمونه ای از مایع آمنیوتیک با استفاده از روشی به نام آمنیوسنتز برای شناسایی و تشخیص برخی از نقایص مادرزادی، بیماری های ژنتیکی و ناهنجاری های کروموزومی در جنین به دست می آید. مایع آمنیوتیک جنین در حال رشد را در دوران بارداری احاطه کرده، محافظت و تغذیه می کند. یک نمونه (حدود 1 اونس) از مایع آمنیوتیک با وارد کردن یک سوزن نازک از طریق شکم و رحم به داخل کیسه آمنیوتیک، جمع آوری هر دو ترکیب سلولی و شیمیایی که برای تشخیص ناهنجاری های ژنتیکی خاصی که ممکن است وجود داشته باشند، تجزیه و تحلیل می شوند، آسپیره می شوند.
آمادگی های لازم قبل از انجام آزمایش های مختلف
شرایط نمونه گیری آزمایش کشت خلط ریه (Sputum)
شرایط نمونه گیری آزمایش کشت خلط ریه (Sputum)
- بهتر است نمونه برداری اول صبح انجام شود.
- ناشتایی ندارد ولی بهتر است بیمار ناشتا باشد، قبل از نمونه برداری خلط، بیمار باید دهان خود را چند مرتبه با آب معمولی شستشو دهد.
- در صورتی که نمونه برداری چند نوبته باشد باید در هر روز، یک نوبت انجام شود.
- در صورت نمونه برداری در منزل، نمونه را پس از جمع آوری بلافاصله در یخچال قرار داده و کمتر از 1 ساعت به آزمایشگاه برسانید.
روش انجام نمونه گیری:
درب ظرف را باز کرده و نفس عمیقی را از راه بینی بکشید، برای لحظه ای نفس خود را در سینه حبس کنید و با سرفه عمیق خلط خود را داخل ظرف مربوطه تخلیه نمایید.
سعی شود خلط با آب دهان مخلوط نگردد و یا آب دهان به جای خلط داده نشود.
در صورتیکه نتوانید با سرفه کردن برای انجام آزمایش نمونه خلط بدهید، سر را روی بخار آب گرفته استنشاق نموده یا با آب نمک رقیق غرغره نمایید تا خلط بیاید.
شرایط نمونه گیری آزمایش سل (PPD)
شرایط نمونه گیری آزمایش سل (PPD)
نکته: برای افرادی که در گذشته جواب آزمایش توبرکولین مثبت شده نباید این آزمایش را انجام داد.
- محل تزریق با خودکار توسط نمونه گیر بر روی پوست شما علامت گذاری می شود.
در صورت کمرنگ یا پاک شدن اثر خودکار لطفا مجدد آن را پررنگ نمایید تا در زمان خوانش مشکلی ایجاد نشود. - 72 ساعت پس از تزریق، خوانش تست انجام می شود. از استحمام در این مدت خودداری نمائید.
- افزایش ضخامت،سفتی و همچنین قرمزی پوست از عوارض شایع پس از تزریق است؛ این واکنش در صورت برخورد قبلی با باسیل سل یا انجام واکسیناسیون BCG مشاهده می شود. لطفا نگران نشوید.
- در صورت تزریق واکسن BCG ( چه در گذشته، چه اخیرا)، زمان انجام تزریق را به نمونه گیر اطلاع دهید.
- در صورت احساس خارش در محل تزریق، لطفا آنرا تحریک نفرمائید.
- در صورت عدم مراجعه 72 ساعت پس از تزریق به ازمایشگاه برای خوانش، لطفا با پزشک خود تماس گرفته و ایشان را مطلع سازید.
- محل تزریق را 24 تا 72 ساعت نخارانید و آب نزنید. و در نتیجه به جای وضو گرفتن، تیمم کنید.
- در صورت ابتلا به بیماریهای عفونی یا نقص ایمنی قبل از انجام تست، نمونه گیر خود را مطلع سازید.
شرایط نمونه گیری آزمایش آنالیز اسپرم (SEMEN)
شرایط نمونه گیری آزمایش آنالیز اسپرم (SEMEN)
- براي انجم این نوع نمونه گيري بايد حداقل 2 روز و حداكثر 5 روز نزديكي يا انزال نداشته باشيد يعني نمونه بايد در روز سوم تا پنجم پس از آخرين انزال (ترجيحاً سه روزپس از آخرين انزال) تهيه شود.
- براي آزمايش اسپرموگرام نمونه بايد از طريق خود تحريكي تهيه شود ازلحاظ علمي و پزشكي نمونه اي كه بعد از نزديكي گرفته شود مناسب نيست.
- نمونه موجود در كاندوم براي آزمايش مناسب نمي باشد.
- نمونه بایستی در آزمايشگاه تهيه شود، اگر مجبور به تهيه نمونه در خارج از آزمايشگاه مي باشيد نمونه بايد در اسرع وقت (كمتر از 30 دقيقه) به آزمايشگاه تحویل داده شود.
- اگر نمونه در خارج آزمايشگاه تهيه مي شود ظرف نمونه بايد در دمايي حدود دماي بدن (37 درجه سانتي گراد) قرار گيرد. در نتیجه بهتر است نمونه در مجاورت بدن قرار گيرد. رعايت اين مورد به ويژه در فصول سرد سال بسيار مهم است.
- نمونه را فقط در ظرفيكه از طرف آزمايشگاه به شما داده مي شود جمع آوري كنيد.
- مصرف نوشيدني هاي الكلي چند روز قبل از انجام آزمايش ممنوع است.
- اگر در سه روز قبل از انجام آزمايش دچار بيماري عفوني و تب شده ايد از دادن نمونه بپرهیزید.
- حجم نمونه براي تشخيص بسیار مهم است، لطفاً تمام نمونه را در داخل ظرف تحويلي بريزيد.
- دمای ظرف باید با دمای بدن یکی باشد پس بهتر است قبل از گرفتن نمونه ظرف نمونه گيري را چند دقيقه با دست گرم کنید.
- لازم است قبل از گرفتن نمونه ادرار خود را تخليه نمائيد و پس از شستشوي دستها و آلت تناسلي (شستشو صرفاً با آب انجام شود) اقدام به گرفتن نمونه نمائيد.
- از آنجا كه آزمايشات مربوط به نمونه اسپرم باید بلافاصله آغاز شود لطفاً به محض آوردن آنرا به پذيرش آزمايشگاه تحويل دهيد و از قرار دادن آن در محل نگهداري نمونه هاي ادرار و مدفوع بپرهيزيد.
- انجام اين آزمايش تا دو ماه بعد از وازكتومي (بستن لوله) فاقد ارزش مي باشد.
شرایط نمونه گیری کشت عفونت ادرار (U/A,U/C)
شرایط نمونه گیری کشت عفونت ادرار (U/A,U/C)
- نمونه ادرار اول صبح ، بهترين نمونه براي آزمايش ادرار مي باشد كه باید حداقل 8 ساعت در مثانه مانده و تغليظ شده باشد.
- از نوشیدن مقادیر زیاد آب و مایعات پیش از انجام آزمایش خودداری فرمایید.
- حداقل 3 روز قبل از انجام آزمایش کشت ادرار نباید آنتی بیوتیک مصرف شود..
- ابتدا دستهای خود را با آب و صابون شسته و با دستمال کاغذی خشک نمائید.
- ناحيه ادراري تناسلي خود را با آب و صابون شستشو داده و سپس اطراف مقعد و دستگاه ادراري تناسلي خود را بدقت از جلو به عقب آبكشي و كاملاً خشك نمائيد. (به گونه اي كه اثري از مايع صابون و آب باقي نماند).
- در ظرف ادرار را با احتياط باز كنيد. توجه داشته باشيد كه دستان شما نبايد با سطح داخلي ظرف يا در آن تماس پيدا كند.
- کمی از اول ادرار خود را داخل سرویس خالی نمائید.
- بدون تماس ناحيه ادراري تناسلي به داخل ظرف بقيه ادرار خود را در ظرف بريزيد. به گونه ای که تقريباً نصف ظرف پرشود. درب ظرف را بلافاصله محكم بسته و تحويل آزمايشگاه دهيد.
- در صورتيكه نمونه ادرار در منزل تهيه مي شود باید با رعايت اصول ايمني و بهداشتي در اسرع وقت به آزمايشگاه انتقال داده شود و در صورت هرگونه تاخير در انتقال (بويژه در فصول گرم سال) آن را كوتاه مدت(حداكثر 3-2 ساعت) در جاي خنك قرار دهيد.
شرایط نمونه گیری آزمایش دیابت بارداری چند مرحله ای (GTT)
شرایط نمونه گیری آزمایش دیابت بارداری چند مرحله ای (GTT)
- بهترین زمان انجام تست بین ساعات 7 تا 9 صبح است و باید حداقل 3 تا 4 ساعت در آزمایشگاه حضور داشته باشید.
- 12 ساعت ناشتایی را رعایت کرده و به میزان لازم آب بنوشید.
- 4 تا 8 ساعت قبل از نمونه گیری از انجام فعالیت خودداری شود.
- 36 ساعت قبل از نمونه گیری، از نوشیدن قهوه و الکل واستعمال دخانیات خودداری شود.
- برای ادامه و یا قطع مصرف داروهایتان و یا تزریق انسولین صبح روز آزمایش و طی 2 ساعت انجام آزمایش، با پزشک خود مشورت نمایید.
- شربت گلوکز را در مدت 5 دقیقه نوشیده و بلافاصله به نمونه گیر خود اطلاع دهید.
- در صورت استفراغ شربت خورده شده، حتما نمونه گیر خود را مطلع سازید.
- ممکن است پس از میل کردن گلوکز دچار سرگیجه، لرزش، دلواپسی، ضعف شدید و عرق کردن شوید. این حالات گذرا هستند ولی اگر به طول انجامید باید حتما مسئول نمونه گیری را مطلع سازید.
- تا اتمام نمونه گیری، هیچ غذایی میل نکنید.
- در طول روند نمونه گیری ورزش نکرده و از استعمال دخانیات پرهیز کنید.
- لیست داروهای مصرفی خود را در اختیارنمونه گیر خود قرار دهید.
شرایط نمونه گیری آزمایش قند دو ساعته (2hpp)
شرایط نمونه گیری آزمایش قند دو ساعته (2hpp)
- برای انجام آزمایش قند 2 ساعته، ابتدا باید یک نمونه قند ناشتا از شما گرفته شود
- بهترین زمان شروع انجام آزمایش ( نمونه ناشتا) قبل از ساعت 10 صبح می باشد و باید 8 الی 10 ساعت ناشتا باشید. (حداکثر 16 ساعت)
- در صورت مصرف دارو، پرسنل آزمایشگاه را مطلع سازید و در صورتی که پزشک منع دارویی برای شما تعیین نکرده باشند طبق معمول داروهایتان را مصرف نمائید.
- در طی روند 2 ساعته نمونه گیری، بدن شما باید در حال استراحت باشد.
- استعمال دخانیات در زمان ناشتایی ممنوع است.
- آزمایش قند ناشتا و 2 ساعته باید در یک روز انجام شود.
- دو ساعت فاصله بین قند ناشتایی و قند 2 ساعته بعد از صبحانه نباید چیزی میل کنید.
- بهتر است صبحانه را در آزمایشگاه میل نمائید تا بدن شما در حال استراحت باشد.
طریقه انجام آزمایش:
1. ابتدا از شما یک نمونه قند ناشتا گرفته میشود.
2. پس از نمونه گیری اولیه، یک وعده صبحانه کامل و معمول حداقل شامل 100 گرم کربوهیدرات میل نمائید. صبحانه شما می تواند شامل مقداری کره، پنیر، شیر و نان باشد.
**نکته: از مصرف شکلات، شیرینی جات و مواد فوق العاده شیرین خودداری نمائید.
3. پس از صرف اولین لقمه صبحانه، ساعت را یادداشت فرمایید.
4. مدت زمان صرف صبحانه نباید بیشتر از 20 دقیقه باشد.
5. دو ساعت پس از زمان شروع صبحانه برای انجام تست به آزمایشگاه مراجعه فرمایید.
** نکته 2: در صورتی که دارویی خاصی مصرف می نمائید، باید پس از انجام آزمایش ناشتا باشد و 15 الی 30 دقیقه بعد از مصرف دارو، صبحانه میل کنید.( طبق نظر پزشک)
شرایط نمونه گیری قند دو مرحله ای دیابت بارداری (GCT)
شرایط نمونه گیری قند دو مرحله ای دیابت بارداری (GCT)
- این آزمایش ناشتایی ندارد ولی باید از آخرین وعده غذایی حداقل 2 ساعت گذشته باشد.
- نوشیدنی قندی که از طرف آزمایشگاه به شما داده می شود حاوی گلوکز gr50 است لطفاً آنرا در 5 دقیقه میل کنید.
- وقتی نوشیدنی قندی را کامل نوشیدید، ساعت را نگاه کرده و به پرسنل نمونه گیری اطلاع دهید.
- بعد از میل نمودن شربت تا زمان نمونه گیری از خوردن مواد غذایی، سیگار کشیدن، آشامیدن و ورزش کردن خودداری کنید.
- مدت زمان این نمونه گیری حداقل 90 دقیقه است.
- حتما لیست داروهای مصرفی خود را در اختیار مسئول نمونه گیری قرار دهید.
شرایط نمونه گیری آزمایش پرولاکتین (PRL)
شرایط نمونه گیری آزمایش پرولاکتین (PRL)
- جهت نمونه گیری پرولاگتین بین ساعت 8 الی 10 صبح و حداقل دوساعت بعد از بیدار شدن می باشد.
- 12 ساعت قبل از انجام آزمایش نباید تماس جنسی داشته باشید.
- حداقل 12 ساعت قبل از انجام آزمایش پرولاکتین نبایدبه شکل تحریکی (معاینه-شیردادن-ماساژو…) داشته باشید.
- قبل از نمونه گیری به مدت 30دقیقه در آزمایشگاه بایستی بدن در حالت استراحت و بدون استرس باشد.
- استفاده از برخی داروها ممنون است. مانند: استروژن – ضدافسردگی – خواب آورها – آمفتامین ها – داروهای فشار خون (متیل دوپا و…) – دارو های رفلاکس معده (سایمتیدین و…) حتما با پزشک معالج مشاوره شود.
- حداقل 12 ساعت قبل از انجام آزمایش بدن نباید ورزش و هر گونه تحرک یا فعالیت شدید باشد.
- قبل از انجام آزمایش در شب قبل بایستی لباس ها گشاد و راحت باشد.
شرایط نمونه گیری آزمایش باداری (NIPT)
شرایط نمونه گیری آزمایش باداری (NIPT)
- این آزمایش از هفته دهم به بعد بارداری انجام می شود.
- برای کیفیت بالاتر، بهتر است قبل از آزمایش مواد غذایی به میزان کافی میل شود.
- منع مصرف دارویی؛ مصرف داروهایی مانند: آسپرین که باعث رقت خون می شوند می تواند سبب اختلال در آزمایش شود، از این رو بهتر است از 2 روز قبل از آزمایش اینگونه دارو ها مصرف نشوند.
- میزان 10 سی سی از مادر در لوله های streck خون گرفته خواهد شد.
- 5 تا 10 روز طول مدت جوابدهی است.
شرایط نمونه گیری آزمایش خون مخفی در مدفوع (OB)
شرایط نمونه گیری آزمایش خون مخفی در مدفوع (OB)
- (72-48) ساعت قبل از انجام آزمايش و در طول مدت انجام آزمايش از مصرف مواد غذايي ذيل خودداري نمائيد:
انواع گوشت قرمز(دل و جگر) و سفيد (مرغ و ماكيان)، ماهي، سبزيجات خام، شلغم، تربچه، ترب، خيار، موز، چغندر، كلم، انگور، قارچ، سيب، گلابي، خربزه، طالبي، گرمك، هندوانه، پرتغال. - 48 ساعت قبل از انجام آزمايش (ترجيحاً 5 روز) مصرف مواد و داروهاي ذيل را قطع كنيد:
قرصها، كپسولها و شربتهاي حاوي آهن، فرفوليك، كپسول هماتينيك، فيفول، ايندومتاسين، آسپرين، ديكلوفناك، بروفن و تركيبات مشابه آن ، كورتونها، ويتامين C ، آنتي اسيدها، كلشي سين، تركيبات يد دار، ديورتيك تيازيدي و الكل. - اگر در زمان مسواك زدن يا استفاده از نخ دندان لثه شما دچار خونريزي مي گردد 48 ساعت قبل از انجام آزمايش از مسواك زدن و استفاده از نخ دندان خودداري كنيد.
- قابل توجه بانوان: در هنگام عادت ماهيانه و تا سه روز پس از آن براي اين آزمايش مناسب نيست.
- اگر به بیماری شقاق مقعد ( فيشر ) و بواسير (هموروئيد) دچارید حتماً آزمايشگاه را در جريان قرار دهيد.
- در صورت داشتن جراحي يا مصرف داروی خاص، مورد را به آزمايشگاه اطلاع دهید.
- نمونه را مستقيماً در ظرفي كه از طرف آزمايشگاه در اختيار شما قرار داده مي شود (حداقل به اندازه يك نخود يا يك بند انگشت) بريزيد و در آنرا محكم ببنديد. (براي مدفوع با قوام 5گرم و مدفوع آبكي 5 ميلي ليتر).
- به هيچ عنوان نمونه نباید با ادرار و آب مخلوط گردد.
- برای نمونه برداری از نوزادان و كودكان مي توانيد به كمك چوب مخصوص (آبسلانگ) كه توسط آزمايشگاه در اختيار شما قرار مي گيرد از پوشك نوزاد برداشته در ظرف مخصوص قرار دهيد.
- نمونه را در اسرع وقت به آزمايشگاه برسانيد و در صورتيكه به هر علتي تاخيري در ارسال نمونه داشتيد ظرف
- حاوي نمونه را كوتاه مدت در كيسه فريزر قرار داده و در دماي 8-2 درجه سانتي گراد قراردهيد.
ممكن است بنا به درخواست پزشك معالج اين آزمايش در سه روز مختلف انجام شود كه در اينصورت نبايد دو يا چند نمونه در يك روز گرفته شود. - در صورتيكه برچسب روي ظرف نمونه مخدوش یا ناخوانا باشد هنگام آوردن نمونه آزمايشگاه را در جريان بگذاريد.
شرایط نمونه گیری آزمایش مدفوع (S/E)
شرایط نمونه گیری آزمایش مدفوع (S/E)
- ممنوعیت دارویی یك هفته قبل از انجام آزمايش: از مصرف ملين ها، آنتي اسيد، بيسموت، برخي از آنتي بيوتيكها مثل تتراسايكلين، داروهاي راديوگرافي مثل باريم و روغن معدني. (اگر از داروی دیگری استفاده میکنید به آزمایشگاه حتما اطلاع دهید)
- نیاز به ناشتایی ندار.
- نمونه را به اندازه حداقل 5 گرم (يك نخود يا بند انگشت) مستقيماً در ظرفي كه ازطرف آزمايشگاه در اختيار شما قرارداده مي شود بريزيد و در آنرا محكم ببنديد. (براي مدفوع آبكي 5 ميلي ليتر).
- بهتر است از بخش بلغمي و خوني مدفوع نيز در ظرف ريخته شود.
5. اگر كرم يا ساير موارد مشكوك درموضع دیدید حتما به آزمايشگاه اطلاع دهيد. - نمونه نبايد با آب و ادرار مخلوط شود.
- نمونه از نوزادان و كودكان: نمونه را به كمك چوب مخصوص، در ظرف مخصوص (آبسلانگ) كه توسط آزمايشگاه در اختيار شما قرار مي گيرد از پوشك نوزاد برداشته قرار دهيد.
- امکان دارد پزشك شما اين آزمايش را در سه روز مختلف درخواست دهد در اينصورت هر نمونه همان روز به آزمايشگاه تحويل داده شود.( ممنوعیت: دو يا چند نمونه در يك روز گرفته نشود.)
- نمونه را در اسرع وقت به آزمايشگاه برسانيد و در صورتيكه به هر علتي تاخيري در ارسال نمونه داشتيد ظرف حاوي نمونه را كوتاه مدت در كيسه فريزر قرار داده و در دماي 8-2 درجه سانتي گراد قرار دهيد.
*در موراديكه پزشك مشكوك به اسهال خوني است يا ظاهر مدفوع به صورت مايع مي باشد زمان ارسال نمونه همان لحظه می باشد و نباید هیچ تاخیری در ارسال صورت گیرد. - اگر برچسب روي ظرف نمونه ناخوانا و مخدوش شده باشد، زمان آوردن نمونه به آزمايشگاه و تحویل حتما به کارشناسان آزمایشگاه اطلاع دهید.
شرایط نمونه گیری آزمایش مدفوع (S/E)
شرایط نمونه گیری آزمایش مدفوع (S/E)
- ممنوعیت دارویی یك هفته قبل از انجام آزمايش: از مصرف ملين ها، آنتي اسيد، بيسموت، برخي از آنتي بيوتيكها مثل تتراسايكلين، داروهاي راديوگرافي مثل باريم و روغن معدني. (اگر از داروی دیگری استفاده میکنید به آزمایشگاه حتما اطلاع دهید)
- نیاز به ناشتایی ندار.
- نمونه را به اندازه حداقل 5 گرم (يك نخود يا بند انگشت) مستقيماً در ظرفي كه ازطرف آزمايشگاه در اختيار شما قرارداده مي شود بريزيد و در آنرا محكم ببنديد. (براي مدفوع آبكي 5 ميلي ليتر).
- بهتر است از بخش بلغمي و خوني مدفوع نيز در ظرف ريخته شود.
5. اگر كرم يا ساير موارد مشكوك درموضع دیدید حتما به آزمايشگاه اطلاع دهيد. - نمونه نبايد با آب و ادرار مخلوط شود.
- نمونه از نوزادان و كودكان: نمونه را به كمك چوب مخصوص، در ظرف مخصوص (آبسلانگ) كه توسط آزمايشگاه در اختيار شما قرار مي گيرد از پوشك نوزاد برداشته قرار دهيد.
- امکان دارد پزشك شما اين آزمايش را در سه روز مختلف درخواست دهد در اينصورت هر نمونه همان روز به آزمايشگاه تحويل داده شود.( ممنوعیت: دو يا چند نمونه در يك روز گرفته نشود.)
- نمونه را در اسرع وقت به آزمايشگاه برسانيد و در صورتيكه به هر علتي تاخيري در ارسال نمونه داشتيد ظرف حاوي نمونه را كوتاه مدت در كيسه فريزر قرار داده و در دماي 8-2 درجه سانتي گراد قرار دهيد.
*در موراديكه پزشك مشكوك به اسهال خوني است يا ظاهر مدفوع به صورت مايع مي باشد زمان ارسال نمونه همان لحظه می باشد و نباید هیچ تاخیری در ارسال صورت گیرد. - اگر برچسب روي ظرف نمونه ناخوانا و مخدوش شده باشد، زمان آوردن نمونه به آزمايشگاه و تحویل حتما به کارشناسان آزمایشگاه اطلاع دهید.
شرایط نمونه گیری آزمایش ادرار 24 ساعته
شرایط نمونه گیری آزمایش ادرار 24 ساعته
- از مصرف زياد مايعات قبل از انجام آزمایش خودداري كنيد.
- اگر از دارو خاصی مصرف مي كنيد به آزمايشگاه اطلاع دهید.
- عفونتهاي ادراري، برخي از بيماريهاي حاد یا بعد از جراحي اندازه گيري آلبومين از ارزش تشخيص كافي برخوردار نیست لذا در اين موارد پزشك و آزمايشگاه را در جريان بگذاريد.
- براي اين آزمايش حتما از ظرف مخصوصي که آزمايشگاه در اختيار شما قرار داده مي شود استفاده کنید.
- مراحل جمع آوري نمونه:
• صبح اول: اولين ادرار صبحگاهي بعد از بيدار شدن را دور بريزد و اين ساعت را به عنوان زمان شروع جمع آوري يادداشت نمائيد. (مثلاً ساعت 7 صبح)
• از ساعت 7 صبح به بعد تمامي ادرار دفع شده را به طور كامل در ظرف تحويلي از طرف آزمايشگاه بريزد.
• صبح روز بعد راس همان ساعت دفع ادرار در روز اول (7صبح) آخرين نمونه ادرار را به طور كامل در ظرف جمع آوري نمونه تخليه نمائيد .(آخرين نمونه تحت هيچ عنوان دور ريخته نشود.) - ظرف مربوطه در مدت زمان جمع آوري ادرار 24 ساعت باید در جاي خنك نگهداري شود.
- احتمال دارد با توجه به آزمايشات، برای شما مواد مايع يا جامدي در ظرف تحويلي از طرف آزمايشگاه ريخته شود، توجه داشته باشيد كه تحت هيچ شرايطي نبايد اين مواد را خالي كنيد. ضمناً از تماس با اين مواد و بو كردن آنها اجتناب كرده و آنرا دور از دسترس كودكان قرار دهيد.
- بهتر است نمونه ادرار خود را که حاوي مواد نگهدارنده است را مستقيماً در ظرف نريزيد و پس از جمع آوري ادرار در ظرف استريلي ديگر آنرا درون ظرف اصلي بريزيد.
- پس از پايان جمع آوري نمونه ادرار24 ساعته، در اسرع وقت نمونه را به آزمايشگاه تحويل دهيد.
شرایط نمونه گیری آزمایش هورمون رشد (GH)
شرایط نمونه گیری آزمایش هورمون رشد (GH)
- ناشتایی برای این آزمایش حداقل 12-10 ساعت لازم است. (از جویدن آدامس و آشامیدن هر مایعی به غیر از آب خودداری کند) 90 دقیقه قبل از انجام تست و طول مدت مراحل بدن باید در حالت آرامش باشد درنتیجه محیط آزمایشگاه را ترک نکنید.
- طی مدت آزمایش اجازه خوردن هیچ چیزی (به غیر از آشامیدن آب) ندارید.
- اگر زمینه آلرژیک دارید، باید پزشک و آزمایشگاه را در جریان باشند.
چگونگی مراحل تست: - بین 6 تا 8 صبح یک نمونه ناشتا از بیمار برای اندازه گیری میزان پایه هورمون رشد گرفته شود. سپس یک قرص کلونیدین (با دوز 0.15 mg/m2در حدود 200 میکروگرم) به بیمار داده با یک لیوان آب بیاشامد و پس از نوشیدن آن زمان را یادداشت کرده و سپس 30، 60، 90 و 120 دقیقه بعد از بیمار خونگیری شود. سپس روی تمام نمونه ها آزمایش GH و قند خون انجام می شود.
- از آنجائیکه کلونیدین باعث افت فشار خون، سرگیجه (dizziness) و خواب آلودگی (drowsy) می شود و معمولأ بعد از یک ساعت به حد نرمال خودش می رسد اما گاهی اوقات بچه ها تا پایان روز احساس عدم تعادل دارند. بنابرای از ورزش کردن و رانندگی تا پایان آنروز خودداری کنید کاهش فشار خون در بیماران مبتلا به کم کاری آدنوهیپوفیز بیشتر از افراد نرمال است. کلونیدین باعث افزایش جزیی قند خون در افراد نرمال و کاهش جزیی قند خون در افراد مبتلا به کم کاری آدنوهیپوفیز می شود.
شرایط نمونه گیری آزمایش هورمون رشد (GH)
شرایط نمونه گیری آزمایش هورمون رشد (GH)
- ناشتایی برای این آزمایش حداقل 12-10 ساعت لازم است. (از جویدن آدامس و آشامیدن هر مایعی به غیر از آب خودداری کند) 90 دقیقه قبل از انجام تست و طول مدت مراحل بدن باید در حالت آرامش باشد درنتیجه محیط آزمایشگاه را ترک نکنید.
- طی مدت آزمایش اجازه خوردن هیچ چیزی (به غیر از آشامیدن آب) ندارید.
- اگر زمینه آلرژیک دارید، باید پزشک و آزمایشگاه را در جریان باشند.
چگونگی مراحل تست: - بین 6 تا 8 صبح یک نمونه ناشتا از بیمار برای اندازه گیری میزان پایه هورمون رشد گرفته شود. سپس یک قرص کلونیدین (با دوز 0.15 mg/m2در حدود 200 میکروگرم) به بیمار داده با یک لیوان آب بیاشامد و پس از نوشیدن آن زمان را یادداشت کرده و سپس 30، 60، 90 و 120 دقیقه بعد از بیمار خونگیری شود. سپس روی تمام نمونه ها آزمایش GH و قند خون انجام می شود.
- از آنجائیکه کلونیدین باعث افت فشار خون، سرگیجه (dizziness) و خواب آلودگی (drowsy) می شود و معمولأ بعد از یک ساعت به حد نرمال خودش می رسد اما گاهی اوقات بچه ها تا پایان روز احساس عدم تعادل دارند. بنابرای از ورزش کردن و رانندگی تا پایان آنروز خودداری کنید کاهش فشار خون در بیماران مبتلا به کم کاری آدنوهیپوفیز بیشتر از افراد نرمال است. کلونیدین باعث افزایش جزیی قند خون در افراد نرمال و کاهش جزیی قند خون در افراد مبتلا به کم کاری آدنوهیپوفیز می شود.
شرایط نمونه گیری تست نوار اسکاچ مقعد (Scotch test)
شرایط نمونه گیری تست نوار اسکاچ مقعد (Scotch test)
- حمام کردن قبل از انجام این آزمایش ممنوع است.
- 2-1 اسلايد كوچك شيشه اي (لام) در اختيار شما قرار مي گيرد.
- برای انجام این نمونه گيري يك چسب نواری حدود 5 سانتي متري شفاف را جدا كرده و پس از باز كردن چين و چروكهاي پوستي اطراف مقعد چسب را محكم به ناحيه چسبانده فشار دهيد پس از حدود 30-20 ثانيه چسب را بلند كرده و آنرا روي لام شيشه اي كه آزمايشگاه به شما تحويل داده بچسبانيد و در اسرع وقت به آزمايشگاه تحويل دهيد.
- توجه داشته باشيد لامها را حتماً به مسئول مربوطه تحويل دهيد تا مشخصات بيمار روي آن ثبت شود و به بخش فني تحويل داده شود.
شرایط نمونه گیری تست نوار اسکاچ مقعد (Scotch test)
شرایط نمونه گیری تست نوار اسکاچ مقعد (Scotch test)
- حمام کردن قبل از انجام این آزمایش ممنوع است.
- 2-1 اسلايد كوچك شيشه اي (لام) در اختيار شما قرار مي گيرد.
- برای انجام این نمونه گيري يك چسب نواری حدود 5 سانتي متري شفاف را جدا كرده و پس از باز كردن چين و چروكهاي پوستي اطراف مقعد چسب را محكم به ناحيه چسبانده فشار دهيد پس از حدود 30-20 ثانيه چسب را بلند كرده و آنرا روي لام شيشه اي كه آزمايشگاه به شما تحويل داده بچسبانيد و در اسرع وقت به آزمايشگاه تحويل دهيد.
- توجه داشته باشيد لامها را حتماً به مسئول مربوطه تحويل دهيد تا مشخصات بيمار روي آن ثبت شود و به بخش فني تحويل داده شود.
شرایط نمونه گیری آزمایش کورتیزول
شرایط نمونه گیری آزمایش کورتیزول
- جهت استاندارد سازی نتایج باید نمونه گیری بین ساعت 8 صبح که بیشترین مقدار و ساعت 4 که کمترین مقدار این هورمون در بدن است انجام شود، مگر آنکه پزشک معالج دستور دیگری داده باشد.
- چون بیشترین مقدار این هورمون مربوط به مصرف کافئین (موجود درقهوه) در عرض 3 ساعت می تواند غلظت کورتیزول را تا 50% افزایش دهد.
- بیمار قبل از انجام آزمایش باید کمترین استرس و هیجان را داشته باشد.
- بیمار باید ساعت 7.5 صبح یعنی حداقل نیم ساعت قبل از نمونه گیری در آزمایشگاه حضور یابد و پس از نیم ساعت استراحت راس ساعت 8 صبح خونگیری شود.
- هرگونه علایم تنش جسمی (مانند عفونت یا بیماری حاد) یا روحی در بیمار باید به اطلاع پزشک برسد.
شرایط نمونه گیری آزمایش قارچ پوستی، مو و ناخن (FUNGI)
شرایط نمونه گیری آزمایش قارچ پوستی، مو و ناخن (FUNGI)
- نباید پوست، مو و ناخن را حداقل 48 ساعت قبل از انجام آزمایش (نمونهگیری) بشوئید.
- حداقل 5 روز قبل از انجام آزمایش از داروی ضد قارچ به شکلی کرم، پماد، لوسیون و قرص استفاده نگردد (مگر مطابق تجویز پزشک).
- از چند روز قبل از نمونه گیری ناخن، لاک ناخن استفاده نگردد.
- حداقل 24 ساعت قبل از انجام نمونهگیری از کرم چرب یا نرم کننده استفاده نشود.